Piše: NEBOJŠA ANTANASIJEVIĆ
Niški visokoletači su zadnjih tridesetak i više godina zapostavljeni kao rasa golubova sa kojima se golubari takmiče na zvaničnim utakmicama u dužini leta. Razloga je više, znatno su se proredili jer je iz niških visokoletača izvedeno i priznato nekoliko rasa golubova koji su više ukrasni, izložbeni, a uglavnom oni dominiraju(recimo niški standard) kod golubara u južnoj, jugoistočnoj i istočnoj Srbiji. Oni koji se takmiče u dužini leta sa svojim golubovima uglavnom to čine sa srpskim visokoletačima i engleskim tiplerima, koji jesu bolji i izdržljiviji letači od niških visokoletača. Međutim niški visokoletač je možda najlepša rasa golubova u svetu koja još uvek itekako dobro leti(većina lepih letačkih rasa golubova su danas uglavnom postale ukrasne), jer je odlikuju intenzivne, čiste boje, bistro oko, prelep stav, šiljata ćuba. Pored toga niški visokoletači su izuzetno pametni i retko se gube nakon dugih letova, za razliku od drugih visokoletačkih rasa golubova.
Da niški visokoletači nisu „zaboravili“ da lete zadnjih godina sa svojim golubovima dokazuju braća Milan i Vesko Bulatović iz Podgorice. Oni u kontinuitetu počev od 2005. godine prave fantastične rezultate u letu sa svojim jatom niških visokoletača. Kuriozitet je što se takmiče u konkurenciji sa odgajivačima srpskih visokoletača iz njihovog društva i često ih pobeđuju.
Prve golubove dobili su kao dečaci daleke 1976. godine od starijeg brata Baneta, koje je on nabavio od svog prijatelja Vuje Ostojića iz Smedereva, a bili su to niški visokoletači belih glava, tzv. čapori. Od tada pa do današnjih dana nisu se nikad rastajali od niških visokoletača jer su zaljubljenici u lepe golubove koji visoko, kružno, dugo i lagano lete. Sredinom osamdesetih godina maltene slučajno su pogledali na tv-u reportažu o
dr Mihalu Popoviću Muji iz Kraljeva i njegovim niškim visokoletačima, nakon čega su čvrsto odlučili da od njega nabave te golubove starih, izvornih linija. Kupili su od njega prva dva para golubova, a kasnije se i sprijateljili , sa sada pokojnim velikim golubarom dr Mujom, koji im je nakon toga poklonio izvestan broj golubova. Bili su to pravi niški visokoletači njegove stare linije i loza orginalnih golubova „crnikljunaca“ iz Niša od veoma poznatog golubara, sada pokojnog, Sretena Mitića Konzula. Po rečima Milana i Veska ti golubovi su bili osnova kojim je stvoreno njihovo jato. Radi „osveženja krvi“ su kasnije ubacivali tek pokojeg proverenog goluba, letačkog ekstrema, kako oni kažu, a na taj način su sačuvali čistokrvnost jata. Tome je doprinela udaljenost i izolovanost jer u njihovom gradu, Podgorici, nema velike tradicije odgoja niških visokoletača. Sredinom devedesetih, nakon članka u „Zov-u“, o sada pokojnom golubaru iz Zajčara Zoranu Iliću Čarliju, koji je tada sa niškim visokoletačima ostvario rezultat leta od 8h i 10 min i bio sedamnaesti u Srbiji u konkurenciji sa srpskim visokoletačima, odlučuju da nabave nekog goluba od njega. Uzimaju dva para golubova od njega, koji su po poreklu bili od starog niškog golubara poznatog kao Zeka. Pored toga svom jatu pridodaju jednog goluba Jovanović Dragoljuba- Drakčeta iz Niša, par golubova od Stojanović Dušana-Šaneta iz Niša, nekoliko golubova, sada pokojnog, Bratislava Rajkovića- Bate Nišlije iz Beograda, a jedan par dobijaju na poklon od Bobana Tomića iz Niša, koji su bili orginalnog, veoma starog porekla možda najčuvenijeg niškog golubara, pokojnog Ostoje Jovanovića. Nakon svega, zadnjih godina sprovode još rigorozniju selekciju na let, a pri tome vode računa i o eksterijeru svojih letača, što čini da danas imaju jako kompaktno jato niških visokoletača. Od 2005. godine Milan i Vesko počinju da se takmiče u letu sa svojim niškim visokoletačima, ali u konkurenciji sa srpskim visokoletačima, što njihove rezultate čini još vrdnijim. Dva puta su otada bili prvaci u svom društvu i to Milan 2005. godine, a Vesko 2007. godine, kada jedan njigov golub osvaja zlatnu alku za sveukupni, najduži, pojedinačni let sa vremenom od 9h i 56 min.
Pošto je u Crnoj Gori vreme toplije, takmičenja golubova visokoletača počinju nešto ranije nego u Srbiji i braća Bulatović su za utakmicu predviđenu za 01. 04. 2012. prijavili letačko jato koje čine samo ženke. Zboh lošeg vremena takmičenje je bilo odloženo za naredni dan kada je pet ženki niških visokoletača izletelo u Podgorici gotovo neverovatan rezultat za ovu rasu od 9h i 42 min. Vreme leta bi bilo još bolje da tri golubice nisu zanoćile, odnosno nisu sletele, a bile su iznad samog krova na 50m, a sletanje je onemogućio mrak. Sutradan su sve tri bile na golubarniku, što dokazuje kavi su golubovi niški visokoletači. Utakmicu su letele bakarka 12h 1min, bakarka špic blobrada 11h 24 min, arapka špicasta 9h 10 min, arapka 8h 44 min, mavika plava špicasta belobrada 7h 13 min, dve plave mavike i jedna mavika čokoladna-vuga, koje nisu sletele do mraka.
Milan i Vesko Bulatović posedujo jato od oko 400 ničkih visokoletača koje drže u dva golubarnika, a podela golubova je izvršena po bojama. Milan drži arape – crne, bakarlije – crvene, limonce – žute i čokoladne mavije – vugaste, dok Vesko odgaja svetlo kovane tekire – plavo kovne, plave mavije- plave prugaste i bele. Poseduju klot, špicaste, belobrade i po kojeg karabaš goluba, retke, gotovo izgubljene obojenosti kod niških visokoletača.
Ranije, dok se nisu takmičili, nisu posebno spremali jato za dug let, a i tada im je pokoji golub leteo preko dest časova. Od 2005. godine takmičarske golubove hrane po recepturi kako to čine ozbiljni takmičari sa srpskim visokoletačima. Prve nedelje treninga, dok ujate golubove i dok oni otprilike postignu dužinu leta u trajanju od oko 4h, hrane ih dijetalnom mešavinom koju sami spremaju, a koju čini: 50% ječma, 30% prosa, 10% pirinča i 10% pšenice. Nakon toga prelaze na belgijsku super dijetalnu hranu za golubove visokoletače. Zadnje nedelje pred utakmicu daju takmičarima 50% belgijskog super dijeta i 50% drape uz još malo kukuruza. Četiri dana pred takmičarski let obave poslednji trening sa golubovima koji tada lete sa delimično vezanim krilima, a po silasku dobijaju vitamine. Milan i Vesko se nadaju još boljim rezultatima u maju ove godine, za kada spremaju jato mužjaka svojih niških visokoletača.
Sada sarađuju sa nekoliko golubara koji drže niške visokoletače a pomenuli su Veselina Markovića iz Nikšića, dr Vladu Petrovića i Ristu Ilića iz Beograda, te posebno Radišu – Rašu Kovijanića iz Niša, koji im je pomogao oko kontakata sa starim, gotovo zaboravljenim, pravim golubarima koji su zaslužni za očuvanje niških visokoletača u njihovom izvornom obliku.
Savet braće Bulatović i poruka mladim golubarima u Srbiji, Crnoj Gori i šire je da se opredle za odgoj niških visokoletača jer im u svetu nema ravnih, kada se u obzir uzme njihove višestruke, postignute odlike kao što su lepota, pamet i sposobnost na dug let.
Tekst objavljen u majskom izdanju revije Zov
